ตอนที่9 กระเป๋าคู่ใจของเด็กประถมญี่ปุ่น ที่มีเรื่องราวมากกว่าที่คิด

กระเป๋าคู่ใจของเด็กประถมญี่ปุ่น ที่มีเรื่องราวมากกว่าที่คิด

ถ้าพูดถึงเด็กนักเรียนประถมของญี่ปุ่นแล้ว อีกอย่างที่ถือเป็นภาพจำก็คือกระเป๋า Ransel สีสันสดใส ที่เด็กๆใช้ใส่สัมภาระ ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของนักเรียนประถมญี่ปุ่น

แต่ทราบหรือไม่ว่ากระเป๋านี้มีที่มาที่ไปอย่างไร แล้วทำไมผู้ปกครองถึงเลือกซื้อให้ลูกหลานใช้

วันนี้เราจะมาทำความรู้จัก กระเป๋า Ransel เพิ่มกันดีกว่า

ก่อนอื่นเลยกระเป๋า Ranselนั้ น ออกเสียงในภาษาญี่ปุ่นว่า ランドセル （randoseru）ที่มาจากภาษาเนเธอร์แลนด์

ซึ่งถือว่าเป็นกระเป๋าที่ใช้กันมาอย่างยาวนานตั้งแต่สมัยเมจิแล้ว เนื่องจากในช่วงเวลานั้นได้มีวัฒนธรรมจากต่างชาติหลั่งไหลเข้ามาในญี่ปุ่นมากมาย เช่นเครื่องแบบแนวตะวันตกต่างๆ อาหารการกิน รวมถึงเทคโนโลยี และหนึ่งในนั้นก็กระเป๋า Ransel นั่นเอง

เช่นเดียวกับเครื่องแบบนักเรียน ในช่วงแรกนั้นกระเป๋า Ransel ก็ได้ถูกใช้ในกองทัพหรือโรงเรียนทหารเป็นหลัก เนื่องจากได้รับอิทธิพลมาจากกองทัพตะวันตก

แต่หลังจากนั้นไม่นานในช่วงประมาณปลายยุคเมจิ（ปี1886）โรงเรียนเอกชน กักคุชูอิน（学習院初等科）ที่ตั้งอยู่ที่โตเกียวก็ได้ประกาศนโยบายที่ต้องการให้นักเรียนทุกคนได้รับความเท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะมาจากที่ไหนก็ตาม และได้เริ่มมีกฎห้ามไม่ให้ใช้รถม้า หรือ รถยนต์ในการมาส่งนักเรียน

นอกจากนั้นนักเรียนทุกคนจะต้องแบกสัมภาระมาจากบ้านด้วยตัวเอง จากเดิมทีที่นักเรียนในสมัยนั้นจะใช้ผ้าห่อหนังสือเรียน ก็เริ่มมีการให้ใช้กระเป๋าเป๋หรือกระเป๋าทรง messenger bag เพิ่มมากขึ้น และได้กลายเป็นต้นแบบให้โรงเรียนอื่นๆในสมัยนั้น

แต่ถึงอย่างนั้นก็ตาม ก็ยังไม่ได้มีการใช้กระเป๋า Ransel ในโรงเรียน

จุดเปลี่ยนจริงๆนั้นอยู่ที่เจ้าชายโยชิฮิโตะ หรือจักรพรรดิของยุคไทโชในช่วงทรงพระเยาว์ ได้เข้าศึกษาต่อในระดับประถมที่โรงเรียนกักคุชูอิน และทางรัฐบาลญี่ปุ่นก็ได้ถวายของสิ่งหนึ่งให้เพื่อเป็นการแสดงความยินดี นั่นก็คือกระเป๋า Ransel เกรดที่ใช้กันในกองทัพญี่ปุ่นในสมัยนั้น ซึ่งในตอนนั้นถือว่าเป็นของที่มีทั้งราคาและคุณภาพที่สูงมาก

หลังจากนั้นการใช้กระเป๋า Ransel ของเจ้าชายโยชิฮิโตะก็เริ่มกลายเป็นเทรนด์ในหมู่ผู้มีฐานะ และถูกมองเป็นของที่ใช้แสดงฐานะของครอบครัว

โดยได้แพร่หลายจากผู้มีฐานะลงมาสู่คนทั่วไปในเวลาต่อมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงปี ค.ศ.1930（ปีโชวะที่30）ที่ถือว่าเป็นช่วงที่เศรษฐกิจญี่ปุ่นเฟื่องฟูขึ้นอย่างมาก

ในปัจจุบันถึงกระเป๋า Ransel จะไม่ได้ใช้ในกองทัพแล้วแต่ก็ยังถูกใช้ในโรงเรียนประถมอยู่เช่นเดิม แต่สิ่งที่เปลี่ยนไปก็คือวัสดุที่ถูกพัฒนาให้เบาขึ้น การเพิ่มพื้นที่ในกระเป๋าจากการที่หนังสือเรียนนั้นหนาและเยอะขึ้นเรื่อยๆ หรือแม้กระทั่งการมีการเพิ่มซัพพอร์ดไหล่มากขึ้น เรียกได้ว่าได้รับการพัฒนาให้ทันสมัยอยู่ตลอดเวลา ในบางจังหวัดของญี่ปุ่นก็ได้มีการคิดค้น Ransel  รูปแบบของตัวเองขึ้นมา เช่นที่เกียวโตเริ่มมีบางร้านที่เปลี่ยนวัสดุจากหนังเป็นผ้าไนลอน และเปลี่ยนทรงให้ใช้งานได้ง่ายขึ้นเป็นต้น

ถึงทางโรงเรียนจะไม่มีกฏบังคับให้ใช้ก็ตาม แต่ Ransel ก็กลายเป็นกระเป๋าที่ต้องมีกันแทบทุกบ้าน เหมือนเป็นสามัญสํานึกหรือหนึ่งในวัฒนธรรมไปแล้วว่า ถ้าถึงเวลาที่ลูกจะเข้าโรงเรียนประถมก็ต้องไปหาซื้อมาให้ใช้

ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่น่าสนใจมากว่าทำไมคนญี่ปุ่นถึงยังมีแนวคิดแบบนี้มาจนถึงปัจจุบัน